Kişilik Nedir?
Kişilik, özellikleri ve yetenekleri ile toplum içerisinde etkili olan insanı kendine özgü ve emsalsiz bir varlık olarak dile getiren kavram. Psikoloji biliminde kişilik ve kişilik tipleri büyük bir öneme sahiptir. Çünkü kişinin içerisinde bulunduğu psikolojik durumun temelinde yine kişilik vardır. Bu sebeple de oldukça önemli bir konudur.
Bir insanı kişilik olmadan tanımlayamayız. İnsanı insan yapan onun kişiliğidir. Aksi halde düşünen bir hayvandan hiçbir farkı yoktur. İnsanlar kişilikleri sayesinde sevilir, saygı duyulur, değer görür. Kimileri de yine kişiliği sebebiyle nefret edilir, dışlanır ve sevilmez.
Kişilik Tipleri
Kişilik nedir sorusundan sonra birçok insan elle tutulmayan ama varlığından emin olunan kavramı düşünmüşlerdir. Kişilik kişiye özgü ise kişiliğin farklı çeşitleri de olacaktır. Neticede çevremizde hep farklı insanları görüyoruz ve hepsinin birbirinden farklı kişisel özelliklere sahip olduğunun farkındayız.
Kişilik tipleri psikoloji alanında uzun yıllardır tartışılmaya devam eden ve bununla beraber birçok farklı yaklaşıma da ev sahipliği yapan konudur. Kimi bilim insanlar kişilik tipleri olmadığını, insanlar aynı özellikleri ne derecede gösterdiklerine karar verilmesi gerektiğini savunurken, kimi bilim insanları ise kişilik tipleri olduğunu ve bunun ciddi derecede önem taşıdığını dile getirirler.
Myers-Briggs yaklaşımı 2. Dünya Savaşı yollarında endüstri alanında kadınların da iş hayatına girmesi sonrasında kadınlar için en uygun ve verimli olabilecek alan seçilmesi için ortaya çıkan kişilik kuramıdır.
Kişilik nedir sorusundan sonra kişilik tipleri için Myers-Briggs yaklaşımına göre 16 farklı kişilik tipi mevcuttur. Bu 16 tip 4 temel tipin kombinasyonları sonucu oluşuyor.
E (Dışadönük) / I (içedönük)
S (Duyumsayan- Sağduyulu) / N (Sezgilerini kullanan)
T (Düşünen) / F (Hisseden)
J (Yargılayan) / P (Kavrayan)
16 kişilik tipi bu şekilde sıralanır:
• INFJ
○ Görülme sıklığı: %1
○ Kompleks bir kişiliktir. Çevresindeki insanlara yardım etme eğilimindedir ve bu yardımdan zevk alır.
• INTJ (%1)
○Tüm kişilikler arasında kendine güveni en yüksek olan, liderlik vasfı olan kişidir.
• INTP (%2)
○ Düşüncelerini kelimelere dökebilme kabiliyetini en zekice kullanan tiptir. Kararsızlıklar ile kolayca başa çıkabilir.
• NFP(%2)
○ Her duruma karşı pozitif yaklaşır ve olaydaki pozitif ayrıntılara odak verir.
• ENTP(%3)
○ Yeniliği seven ve kullardan hoşlanmayan yapıdadır. Çevresindeki her şeyi araştırmaktan ve olası durumları düşünmekten zevk alır.
○ Hem liderlik özelliği gösterir hem de diğer insanlara yardım etmek için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışır
• ENTJS(%4)
○ Sorumluluk alabilen ve yönetim konusunda başarılı olabilen kişiliktir. Her zaman lider konumunda olmak ister.
• ISTP(%5)
○ Çevresindeki eşyaları farklı amaçlar için kullanmak konusunda oldukça gelişmiştir. Eğlenmeyi sever ve bunun yanında korkusuzdur. Bu sebeple hayatta planlar yapmaz.
• ENFP(%6)
○ Çevresindeki insanların görüşlerine göre hareket eder ve bundan motivasyon alır
• ISFP(%7)
○ Güzel sanatlara karşı ilgisi vardır.
• ISFJ(%8)
○ Saygın ve seçilmiş kişi olmayı sever. Kişisel ihtiyaçlarının başkaları tarafından karşılanması gerektiğini düşünür.
• ISTJ(%9)
○ Karar verme konusunda güçlüdür.
• ESTP(%10)
○ Yarışmacı ruha sahiptir ve rekabet etmeyi sever.
• ESFP(%12)
○ Etrafındaki insanlara mutluluk ve samimiyet dağıtır. Her zaman pozitif düşünür.
• ESTJ(%13)
○ Güçlü kişiliklerdir ve dış dünya ile bağlantıları kuvvetlidir.
• ESFJ(%14)
○ Tüm kişilikler arasında en uyumlu olandır. Sosyal alanda oldukça başarılıdır.
İnsanlar kişilik tipleri açısından birbirlerinden ayrılırlar. Kişilik tipleri kişinin kendini tanımasını ve bununla motive olmasını sağlayabileceği gibi çalışma hayatında da daha verimli sonuçlar elde etmeyi amaçlar.
Kişilik Testi
Kişilik tipleri kişilik testi ile belirlenir. Gereken kişilik testi gerçekleştirilir ve kişilik testi sonucunda kişilik tipleri belirlenir.
Kişilik testi farklı testleri içerebilir. Örneğin zor durumda ormandaki aç görünen canlıya yemeğinizden verir miydiniz, sorusu gibi sorular sorulur. Bu tip sorular sonucunda kişinin vereceği cevaplar ile kişilik tipleri belirlenir. İnternet üzerinde birçok kişilik testi yapmaya müsait internet sitesi mevcuttur.
Kişilik Bozukluğu
Kişilik bozukluğu insanı insan yapan özellikleri kapsayan kişiliğin bozulması durumudur. Bu durumda kişi yapması gerekeni, her zaman yaptığını yapmayacaktır. Çevresi tarafından oldukça garip olarak karşılanacaktır.
Kişilik bozukluğu kişinin kendisini tanımlayamamasına sebep olabilir. Birçok kişilik bozukluğu mevcuttur. Bunlar arasında çoklu kişilik bozukluğu, bir kişinin birden fazla kişiliğe sahip olması durumudur. Kişilik tipleri arasında bazen 3 bazen ise 5 tanesine sahip olabilir. Bunları aynı anda gerçekleştirmez. Kimi zaman ESFP kişiliği gösterirken 1 saat sonra ENFP kişiliğine bürünebilirler.
Kişilik bozukluğu için bir örnek te “Kaçıngan kişili bozukluğu” verilebilir. Bu kişilik bozukluğu durumunda kişi toplum içerisinde olumsuz değerlendirilmekten, hor görülmekten çok korkar. Utangaç ve çekingendir. Sosyal fobi ile benzerlik gösterir fakat kaçıngan kişilik bozukluğuna sahip bireyler insanlardan çok iletişimlerden kaçınırlar. Geleneksel toplumlarda bu kişiler yanlışlıkla “saygılı” olarak nitelendirilirler fakat bu çok büyük bir yanlıştır.
0 Yorumlar